دکتورس اناهیتا راتبزاد
ای زن منشین ،به گوشه ی خانه ی تنگ
این رسم کهن به ما بود ، مایه ی ننگ
ا فراز ، درفش شرف و کار و خرد
در جبهه ی گرم و سرد ،جانانه به جنگ
“ فروغ هستی “
نبرد بانو دکتورس اناهیتا راتبزاد درجبهه رهایی زنان
درست پنجا ه ودوسال پیش ودربهار ۱۳۳۸ خورشیدی ، ازدانشکده ی ادبیات دانشگاه کابل فارغ وبه حیث عضو هیأت تحریریه روزنامه انیس، به ریاست مستقل مطبوعات معرفی و مقررشده بودم .
جناب قاسم واجد ، رییس روزنامه ی انیس ویکی از خدمتگزاران پر سابقه وخیر اندیشان دین و دولت پادشاهی محمد ظاهر شاه ، مرا به دفتر خویش خواست و مقالتی را به من سپرد که به قلم دکتورس انا هیتا به خط خوانا نوشته شده بود و با دلسوزی و محترمانه مرا موظف ساخت که :« این مقاله را به دقت مطالعه کن و پس از نقد ، ارزیابی ونقطه گذاری لازم ، ( ۱) نظر
خودرا پیرامون ا نتشار آن نیز به نویس وهوش کن که مارا به کدام بلا گرفتار نکنی .دراین وظیفه ، آدم به یک اشتباه کوچک برباد میشود “ شه کوه بد مه کوه ” ، یگانه مشی بی خطر وبی ضرر در روزنامه نگاری کشورما میباشد ؛ فقط با نگارش مقالات اخلاقی میتوانی به جایی و ” جاهی “ برسی واعتماد مقامات را جلب کنی …. »
این مقاله ی بانو دکتورس اناهیتا را دوبار با د قت واحساس مسؤولیت مطالعه کردم ؛ با خط خوش وخوانا نوشته شده بود . دران مقاله زن ، مادر و مقام تاریخی زن ، ازدیدگاه جامعه شناسی علمی ارزیابی ، ازبرابری حقوقی زنان با مردان و از رفع حجاب دست وپاگیر قرون وسطایی، با منطق علمی دفاع دادخواهانه شده بود.
از مطالعه ی آن مقاله دچار شگفتی وهیجان شدم ودر حیرت افتادم که این ” پرده نشینان “ سیه روزگار، چی گونه قا در به شناخت دقیق تضادهای درون جامعه ی بلاکش افغانستان، بویژه قادر به افشای روشن افراط کاریهای مستبدانه ی مردان علیه زنان وقادر به بیان خشم وخروش عادلانه ی زنان علیه مردان زن ستیز میباشند .
درپای آن مقالت بیداری بخش بانو دکتورس اناهیتا؛ بدون درنظر گرفتن رهنمودهای ” خیر خواهانۀ!” رییس روزنامه انیس نوشتم که :
درشکل ، مضمون وشیوه نگارش این مقاله خللی نیست ؛ دربیداری شعور اجتماعی و فرهنگی، آموزشی وپرورشی زنان ودختران نقش فعال ایفاءمیتواند، به نشر سپرده شود؛ ولی یکی از کارمندان بخش تهیه وتصحیح که از دوران سردارمحمد هاشم صدراعظم به روحیه وفاداری به نظام شاهی خدمت میکرده است، این مقاله را جهت ارزیابی نهایی به شادروان سید قاسم رشتیا، رییس مستقل مطبوعات سپرده وخوشخدمتی کرده بود. روز دیگری رییس روزنامه ی انیس مرا نزد خود خواست و گفت :
« مثلیکه کدام گلی را به او دادی . مه خو گفتم شما جوانها بی تجربه هستید، زود برو به دفتر رییس مستقل مطبوعات “. به آهنگ شتابنده نزد رشتیا رییس مستقل مطبوعات رفتم ؛ مرا به دفترش پذیرفت ونخست سرزنش کرد وگفت هنوز شوردوران فاکولته درشما خاموش نشده است؛ ممکن علوم ادبی را بدانید؛ ولی شناخت ” نبض ” زمان، وضع وذهنیت جامعه اهمیت اساسی دارد …. »
روانشاد رشتیا که تکنوکرات ” میانه رو “ واصلاح طلبی بود پس از اخطار و تهدید آمرانه به نصیحت آغاز کرد وگفت که: « اعلان نهضت نسوان ورفع حجاب مسأله ساده نیست، یکی از علل ناکامی شاه امان الله همین آزادی افراطی زنان و اعزام دختران برای کسب آموزشهای عالی به کشور ترکیه ی جوان بوده است. »
درپاسخ ایشان گفتم به هرحال نمیتوان دختران، زنان ونیمی از فرزندان جامعه را تا ابد از حق آموزش، کار واشتراک فعال درحیات اجتماعی وفرهنگی محروم نگهداشت؛ باید شعور نسل جوان به وسیله مادران و آموزگاران بیدار شود.
درپایان این گفتگو بازهم مرا توصیه کرد که از کنار این مسایل بسیار حساس اجتماعی نباید با چشمان بسته عبور کنید، روانش شاد باد!
با ذکر این هوا وفضای سیاسی و شیوه ادارۀ کشور؛ درست پنجسال پیش از تأسیس “جمعیت دموکراتیک خلق” و درسال ۱۳۳۸ خورشیدی ، به شیوه تفکر علمی واندیشه های پیشرو بانو دکتورس اناهیتا راتبزاد؛ درباره ی مقام تاریخی زن وبرابری حقوقی زنان با مردان ودرباره ی ضرورت اشترا ک فعال زنان در تنظیم حیات ملی واجتماعی، آگاهی یافته بوده ام .
باذکر موجز این حقایق تاریخی، درحال حاضر نیز من به این باورم، که بانو دکتورس اناهیتا راتبزاد، یکی از پیشگامان نهضت آزادی ورفع حجاب قرون وسطایی زنان ویکی از پایه گذاران جنبش دموکراتیک زنان ، موسس و رهبر بیش از دودهۀ سازمان دموکراتیک زنان افغانستان ، عضو کمیته مرکزی و عضو مؤثر دفتر سیاسی حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، عضو هیأت رئیسه ی شورای انقلابی و وزیر آموزش وپرورش دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان ، رییس سازمان صلح و همبسته گی ودوستی ، وکیل انتخابی مردم شهرکابل دردورۀ دوازدهم ولسی جرگه و رزمنده ی فعال راه رهایی و برابری حقوقی زنان با مردان بوده اند؛ دراوضاع و احوال موجود نیز این صلاحیت وتوانایی را دارند، که تجارب سازما نی ، سیاسی ومبارزات سودمند اجتماعی خود را جمع بندی، طبع ونشر نمایند و ابعاد ناشناخته ی نهضت زنان کشور را در دسترس نسلهای وطن گمکرده ی امروز و فردای کشور ازبند رسته و آزاد ما قرار دهند.
من درحالی که شخصاً ازدست آوردهای مبارزه و پیروزیهای مادران و زنان پیشگام میهن خویش شاد میشوم ، به رفیق ازمرگ نیرومند تر وارجمند ما ، دکتورس اناهیتا راتبزاد و بانوی فرهیخته ی میهن – هشتا د ومین سالگرد زنده گی، کار ومبارزه ی آ گاهانه ی ایشان را ، با همه حرمت رفیقانه تبریک میگویم ؛ همواره شاد واز رنجهای غربت نیرومند ترباشند!
با عرض حرمت رفیقانه
اکادمیسین دستگیر پنجشیری
ایالت واشنگتن – آمریکا
سوم نوامبر ۲۰۱۱ ع
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر